گبه انواعی از زیرانداز میباشد و همچون فرش بافی ارزش هنری بسیاری نیز دارد بطوریکه امروزه در همه جای دنیا طرفداران بیشماری را به خود جلب کرده. برخی از محققان دلیل نامگذاری این قالیچه با عنوان گبه را ضخیم بودن و کاربرد آن در حفاظت نسبت به عوامل مختلفی چون سرما میدانند. میتوان گفت تاریخچه پیدایش و تولید گبه به زمان انسان‌های اولیه برمیگردد چراکه آنها در ابتدا از پوست حیوانات مختلف به عنوان زیرانداز خود استفاده می‌کردند و به مرور زمان و با کسب تجارب توانستند از پشم حیوانات اهلی نخستین زیراندازهای تار و پودی را تولید کنند که یکی از آنها گبه میباشد.
برای مشخص شدن تفاوت میان گلیم و گبه شما را به خواندن این مطلب دعوت می کنم .
مقالات مرتبط :
گله به گزارش اتحادیه قالیبافان
به گزارش اتحادیه قالیبافان ، گبه نوعی قالی است؛ یعنی به غیر از تاروپود، پرز هم دارد اما فرش‌فروشان موقع تقسیم‌بندی انواع قالی، گبه را به عنوان قالی حساب نمی‌کنند و آن را یکی از انواع فرش‌ها معرفی می‌کنند؛ شاید چون ضخامت پرز و طول گره آن نسبت به پرز انواع قالی، بسیار کلفت‌تر و بلندتر است. گبه دست‌بافتی مخصوص عشایر بوده و البته امروز به شکل سفارشی در کارگاه‌های قالی‌بافی شهری هم تولید می‌شود. گبه نقشه ندارد و طرح‌هایش ذهنی است؛ یعنی بافنده، براساس ذهن خود یا منظره‌ای که می‌بیند، نقش حیوان، آدم و درخت یا حتی اشکال هندسی را می‌بافد. اندازه گبه معمولا از یک و نیم تا چهار و نیم متر است و بزرگ‌تر از این متراژ را تقریبا نمی‌توانید در بازار پیدا کنید.
گبه به دلیل داشتن پرز کلفت و بافت درشت آن، فرش سنگینی است و چون گره‌هایش هم شل بافته می‌شود، دارای پرزهای نرم است. از اواسط دهه 1370 به خاطر سوژه شدن گبه در چند فیلم سینمایی، تب گبه بازار را گرفت و قیمت آن حتی از بعضی قالی‌های کاشان و اراک گران‌تر شد اما بعد از طی آن دوره، در حال حاضر تب گبه سرد شده و قیمتش به حالت تعادل رسیده است. در ضمن یکی از هنری‌ترین انواع گبه، گبه‌ای است که پرز آن از پشم گوسفند تهیه شده باشد؛ یعنی بافنده با پشم گوسفند تابیده‌شده‌ای که رنگ نشده باشد، گبه را بافته باشد. این نوع گبه در برابر رطوبت بسیار مقاوم است و تابش مستقیم آفتاب منجر به تغییر رنگ آن نمی‌شود و البته خیلی هم زیباست.
موقع خرید ابر مرطوب به همراه داشته باشید
گبه هم نوعی فرش است و در رابطه با نگهداری و یا خرید ان باید به صورتی رفتار شود که با سایر فرش ها رفتار می شود .
1- انواع فرش‌ها را باید به صورت لوله‌ای جمع کرد. بدترین نوع جمع کردن یک فرش، تا کردن‌اش است؛ هر چند با این روش جای کمتری را اشغال کند. با این روش - یعنی لوله کردن - احتمال شکستن فرش خیلی کم می‌شود.
2- اگر گرد و غبار و خاک مدت زیادی زیر و داخل ریشه‌های فرش بماند و تمیز نشود، فرش را سفت می‌کند و باعث شکسته شدن‌اش می‌شود.
3- با وجود جاروبرقی در زندگی‌های امروزی، دیگر خیلی کم مشکل بیدخوردگی برای انواع فرش به‌وجود نمی‌آید اما اگر قرار است برای مدتی گلیم، گبه، زیلو و... را در کمد یا گوشه‌خانه نگه دارید، برای جلوگیری از بیدخوردگی، حتما لابه‌لای آن نفتالین یا تنباکو بگذارید.
4- گلیم‌های بزرگ و گبه‌ها را اگر با شامپو فرش بشویید، هم سالم می‌مانند و هم خوب تمیز می‌شوند اما گلیم‌های ظریف و هنری و کوچک را بهتر است با شامپو آن هم با دست بشویید و اگر می‌خواهید آن را در ماشین لباسشویی بیندازید، یادتان باشد که همراه لباس‌های دکمه‌دار و زیپ‌دار، داخل ماشین نیندازیدشان و در ضمن، از پودرهای رختشویی هم استفاده نکنید بلکه به جایش از مایع شوینده مخصوص لباس‌های رنگی استفاده کنید؛ ضمنا حرارت آب هم بالا نباشد؛ یعنی زیر 30 درجه باشد.
5- اگر الیاف گلیم دارای رنگ طبیعی باشد، در مقابل تابش مستقیم آفتاب چندان آسیبی نمی‌بیند اما الیافی که با رنگ شیمیایی رنگ شده – به‌خصوص اگر نامرغوب هم باشد– خیلی سریع در مقابل تابش مستقیم آفتاب رنگ پریده می‌شود.
6- برای تشخیص رنگ طبیعی الیاف از رنگ مصنوعی و شیمیایی یک فرش، اول به این نکته توجه داشته باشید که رنگ شیمیایی بسیار پررنگ و جیغ(!) است اما رنگ طبیعی پختگی دارد و کمتر به چشم می‌آید؛ دوم اینکه یادتان باشد موقع خرید حتما همراه خودتان یک تکه پارچه سفید مرطوب یا یک تکه ابرخیس داشته باشید و قبل از پرداخت پول، آن را روی فرش مورد نظرتان بکشید؛ اگر رنگی شد یعنی رنگ مصنوعی است.
7- وقتی گلیم‌تان را با شامپو فرش می‌شویید، مراقب باشید که ریشه‌های گلیم را هم خوب تمیز کنید. مراقبت از ریشه‌های گلیم خیلی مهم است چون ریشه‌های پوسیده و کنده شده از ارزش گلیم می‌کاهد.
- ۹۸/۰۷/۱۳